वाचन व लेखनासाठी प्रोत्साहन, मुलाला पूर्व प्राथमिक शाळेत तयार करणे {हसत खेल बाल विकास मधील लेख}

🔴 वाचन व लेखनासाठी प्रोत्साहन, मुलाला पूर्व प्राथमिक शाळेत तयार करणे

१. वाचन व लेखन याबद्दल याच वयामध्ये आवड व कौशल्य संपादन करणे आवश्यक असते.
२. मुलांना वाचन व लेखन कशाप्रकारे आवश्यक आहे हे दाखवावे. जसे,
अ. लिखान क्षमता असल्यास आपल्याला आपले नाव लिहता येते.
ब. गोष्टींचे पुस्तके वाचुन गोष्टी सांगता येतात.
क. कुठेही गेलो तर त्या ठिकाणी लिहलेल्या सुचना, नावे, किंमत इ. वाचता आले तर आपल्याला त्याचा फायदा होतो उदा - बसची पाटी, हॉटेलमधला मेनु, आईस्कीमचे बोर्डस, जाहिरात इ.
३. आपल्या मुलाला काहीवेळा एकाच ठिकाणी बसुन एकाग्र होण्यास शिकवावे त्यासाठी काही खेळ जसे ठोकळे जुळवणे, चित्र काढणे, खेळातील पत्यांच्या जोड्या करणे इ.
४. रेखाटन करताना मुलाला लिहता आलेच पाहिजे असा आग्रह करु नये, फक्त सवय व आवड करावी.
▪️जसे A लिहताना मुले- अशा प्रकारे लिहित-लिहित शिकतात.
६. मुलांसोबत डॉक्टर, शिक्षक, ऑफीस ऑफीस, टेलीफोन आपरेटर, असे खेळ खेळावेत. ज्यामध्ये काही लिहण्याचे प्रसंग असतात. मुलांना • त्याची भुमिका द्यावी. जसे मुलाला डॉक्टरांची भुमिका देऊन, औषधी लिहुन घ्यावीत, या खेळामध्ये मुलाला जे वाटेल ते कागदावर लिहू द्यावे.
Remember- Praise your child more than you correct in this age.
🔹 कसे करावे ?
१. सर्वप्रथम कागद, वही, पेन्सील, पेन्सील कलर्स, वॅक्स कलर्स, पाटी इ. एकत्र करून संच तयार करावा. त्या संचाला एका कपाटामध्ये किंवा बॅगमध्ये ठेवुन एक नाव द्यावे जसे 'बंटीस लायब्ररी', ' 'प्रेरणा 'लेखन संग्रह' इ.
२. मुलांना पेन्सील व वही हातामध्ये धरायला शिकवावे.
३. दोन ते अडीच वर्षाचे मुल धरायला शिकेल व फक्त गोल गोल किंवा वेडेवाकडे रेखाटन करेल. 
४. अडीच ते तीन वर्षाचे मुल रेखाटनावर नियंत्रण करु शकेल व पहिले पेक्षा चांगल्या रेषा काढेल.
५. पुढे पुढे त्यांना रेषा काढायला सांगावे.
६. मुलाने लिहलेले काही विशेष लिखान घरामध्ये दर्शनीय भागात लावावे. इतरांसमोर भिंतीवर लावलेले कटींग दाखवुन प्रशंसा करावी.
७. मुलांचा उत्साह वाढविण्यासाठी त्यांनी केलेले सर्व रेखाटन, कागदावर काढलेली चित्रे, रंगभरलेली चित्रे, मुळाक्षरे, विविध प्रकारचा सराव केलेल्या सर्व कागदाचा एक गड्ढा करुन त्याचे पुस्तक तयार करावे. हे पुस्तक पाहून मुलाला खुप आनंद मिळेल. त्यातुन त्याला सुधारणा करण्यासाटी प्रोत्साहन मिळेल.
# अंतः मनाचे समाधान लाभेल.
# पुढे या उत्तेजनेतुन पुस्तक लिहण्याची प्रेरणाही त्याला मिळेल.
# मोठा झाल्यावर हे पुस्तक पाहून आई बाबांनी आपल्यासाठी केलेल्या मेहनतीची आठवण राहील.
Remember- "praise the children, they will blossom"

🙏🏻🙏🏻 तुम्ही कमेंट बॉक्समध्ये प्रश्न विचारू शकता.

Dr Gunjan Ashish Agrawal 
8888126037, 8483905330

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

मैंने खूब पढ़ाई की लेकिन रिजल्ट नहीं मिला (छात्रों के लिए उपयोगी)

*मैंने खूब पढ़ाई की लेकिन रिजल्ट नहीं मिला* कड़ी मेहनत के बावजूद खराब प्रदर्शन करने वाले किसी भी किशोर को पहली बात यह जाननी चाहिए कि वे कुछ गलत कर रहे हैं। यदि आप अच्छा नहीं कर रहे हैं, तो परिस्थितियों या भाग्य को दोष न दें। अपने आप का मूल्यांकन करने का प्रयास करें।  यह बहुत सारे बच्चों से जुड़ी एक आम समस्या है, खासकर यदि आप प्रतियोगी परीक्षाओं की तैयारी कर रहे हैं। आमतौर पर, यह सिद्धांत आधारित (Theory based) परीक्षाओं के साथ नहीं होता है।प्रभावी ढंग से अध्ययन करना प्रतियोगी परीक्षाओं की कुंजी है। और अगर आप मेहनत से पढ़ाई कर रहे हैं लेकिन फिर भी आपको खराब परिणाम मिल रहे हैं,इसका मतलब है कि आपकी तकनीक में कुछ गड़बड़ है। कड़ी मेहनत उत्कृष्ट है लेकिन स्मार्ट कड़ी मेहनत कहीं बेहतर है और अधिक परिणाम देती है।  *संक्षेप में* ... गुणवत्ता कभी दुर्घटना नहीं होती, यह हमेशा इंटेलिजेंस के कार्य का परिणाम होती है। 🔴 *कारण*  सबसे पहले इसका कारण और समाधान ढूंढे..... ❇️ *गलत लक्ष्य*  आप संगीत या अंग्रेजी में अच्छे हैं, और चार्टर्ड एकाउंटेंट बनना चाहते हैं.... शायद आप गलत क्षेत्र मे...
Read more

हसत-खेळत बालविकास; पालकांची भूमिका

हसत-खेळत बालविकास आपण सर्व पालक आपल्या बाळासाठी एकच स्वप्न पहातो ते म्हणजे मुल सर्वात हुशार, बुद्धीमंत, उत्कृष्ट व्यक्तीमत्वाचे असावे. यासाठी आपले आपल्या बाळाचे वय २ ते ६ वर्षे असतानाच खऱ्या प्रयत्नांची आवश्यकता असते. याच वयात बाळाच्या मेंदुची जास्तीत जास्त वेगात वाढ होत असते. Remember- "There is only one child in the world who is beautiful & intelligent, every parent wants it." ज्याप्रमाणे हातांच्या स्नायुंना रोज व्यायाम देऊन आपण ताकदवान बनवतो त्याचप्रमाणे या वयात बाळाच्या मेंदुला वारंवार उत्तेजना देऊन जास्तीत जास्त विकसीत करता येते. या प्रकारच्या मेंदुच्या विकासासाठी आवश्यकता असते फक्त आपल्या वेळेची. आपण आपला योग्य वेळ मुलांसाठी राखून ठेवावा. या वेळात मुलांसोबत खेळणे, खेळता खेळता शिकवणे करीत रहावे. मेंदुचा विकास जरी नैसर्गीकरित्या होत असला तरी पालकांच्या मदतीने हा विकास दोन किंवा तिन पटीने वाढवता येतो. Remember- In this age a child needs your presence (Time), They never demand presents (gift)". 🔸 उपरोक्त कार्यासाठी लक्षात ठेवण्याचे मुद्दे १. प्रथम मुला सोबत खेळतां...
Read more

Life lesson; Stop comparing yourself with others

 *Comparing yourself with others*  Everyone knows we shouldn't compare ourselves to others still we never miss opportunity to compare ourselves with others. It may be marked in exams, playing for the college team, having a girlfriend, Facebook likes — the number of categories in which we can compare ourselves to others are infinite. Actually when we compare to other students, we compare the results not the talent, skill or effort of that student. Comparison can have positive effect but maximum time it has negative effect.   *In short...* Aim of comparison is to improve ourselves  🔴 *Why do we compare ourselves?*  🔹 Brought up  From early childhood, we had been compare to our siblings or friends by their parents  🔹 Education system  Our education system promote comparison as source of motivation like exam results  🔹 Deep rooted insecurities Some students want to be on top by wishing everyone should do badly 🔹 You don't know what you ...
Read more